Tarihte Bugün: Lozan Barış Antlaşması İmzalandı (1923)

Yıllar önce bu antlaşmanın zafer mi yoksa hezimet mi olduğu, çilekeş ve mağdur yazar kadir mısıroğlu tarafından sorgulanmış ve basitçe bir hezimet olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Türk tarafının argümanları Misak-ı Milli sınırlarını koruyamamıştır. Bu antlaşmanın Türkler için zafer olmadığı gerçeği, aynı antlaşmanın Yunan ve İngiliz taraflarınca da zafer ve büyük başarı olarak algılanıp lanse edilmiş olması gerçeğiyle teyit edilebilir.

Elbette ki Türkler de savaş yorgunuydu ve ilave bir savaş istemiyorlardı. Ancak konferans boyunca, İngilizlerin, Ankara ile Köstence üzerinden gizli muhabere gerçekleştiren Türk delegasyonun bütün yazışmalarından haberdar olduğu ortaya çıkmıştır. İngilizlerin bu kurnazlığı olmasaydı Lozan Konferansı çok farklı bir seyir izleyebilirdi.

Ayrıca, fesh edilen birinci meclis muhakkaktır ki bu anlaşmayı onaylamayacaktı. Öte yandan, antlaşmayı onaylayan ikinci mecliste bile 14 milletvekili aynı antlaşmayı reddetmiştir. Bu milletvekillerinin genellikle ülke sınırları dışında kalan Türk memleketlerinde doğmuş olması olayın hazin bir boyutudur.

Benim burada asıl söylemek istediğim, bu antlaşmayla ilgili yeterli yayının olmadığı gerçeğidir. Gerçekten, lise yıllarımdan beri merak etttiğim ve ilk fırsatta mütala etmek istediğim bir antlaşmaydı bu, gelin görün ki --antlaşmanın maddelerini ihtiva eden-- doyurucu hiçbir yayına ulaşamadım. Bu bağlamda eski Chp'de birçok görevler ifa etmiş olan Tahsin Banguoğlu şöyle demektedir; biz, çocuklarımıza Lozan Muahedenamesini alkışlatırız ama, onlara bunun içinde ne olduğunu öğretmeyiz. İstikbalde Türk çocuklarının Lozan Muahedenamesini reddedecekleri muhakkaktır. (Kadir Mısıroğlu, Lozan zafer mi, hezimet mi, s. 321).

Edit: Unutmuşum. Adını zikrettiğim kitabın ikinci cildi lozan antlaşması'nın tam metnini ihtiva ediyor.

Kaynak: Kadir Mısıroğlu'nun, Lozan zafer mi, hezimet mi isimli kitabından alıntıyla, birebir.net sözlük'teki, lozan barış antlaşması başlığındaki 7. entry olan, hamis nickli yazarın 30.04.2007 tarih ve 00:25 saatli yazısı.

Yorumlar